Bir zamanlar, ülkelerin birinde ihtiyar bir adam yaşarmış. Bu adamın bir eşeği varmış. Bu ihtiyar, bilge bir kişiymiş. Her yaptığı iş, söylediği her söz insanların dikkatini çekermiş. Bir gün, ihtiyar adam, padişahın adamlarının yanında:
“Benim eşeğim, padişahın vezirlerinden akıllıdır!” demiş. Padişahın adamlarından biri: “Akılsız ihtiyar, vezirlerimize hakaret etme!” diye çıkışmış.
Başka biri: “Eğer bir daha böyle konuştuğunu duyarsak seni de eşeğini de öldürürüz!” demiş.
Fakat, ihtiyar, aynı sözleri tekrar etmiş. Buna çok öfkelenen bir saray görevlisi, doğruca padişaha koşmuş:
“Padişahım, şurada bir ihtiyar var, ‘Benim eşeğim, padişahın vezirlerinden akıllıdır’ diyor.” diye ihtiyarı şikayet etmiş.
Padişah, çok sinirlenmiş: “Hemen, o adamı bana getirin!” diye emir vermiş.
Görevliler, ihtiyarı yaka paça tutup eşeğiyle birlikte padişahın huzuruna getirmişler. Padişah sormuş:
“Sen, hangi hakla vezirlerimi akılsızlıkla suçluyorsun?”
İhtiyar: “Padişahım, ben doğru söylüyorum.” demiş. “Vay küstah, bir de yalanını savunuyor!”
“Padişahım, izin verin anlatayım.”
“Anlat bakalım.”
“Ben eşeğimle bir köprüden geçiyordum. Ayağı bir deliğe sıkıştı, zorla kurtardım. Daha sonra eşeğimle birlikte o köprüden defalarca geçtim. Ama eşeğim, aynı deliğe hiç basmadı. Çünkü, oranın tehlikeli olduğunu anlamıştı. Oysa sen, zaman zaman vezirlerini cezalandırırsın. Ama, o vezirler, hiçbir şey olmamış gibi yine sana gelip, vezir olmak isterler. Şimdi, söyleyin padişahım, eşeğim mi, yoksa vezirleriniz mi akıllı?”
Padişah, bu sözlerden çok hoşlanmış. İhtiyar adama, iki kese altın vermiş.
Her kim gördüğünden ibret almazsa onun görmemezliği görmesinden üstündür.
Cüneyd-i Bağdadi